نیکل بازنده اصلی ۲۰۲۳

با توجه به اینکه فدرال‌رزرو تا ماه مه‌۲۰۲۳ نرخ‌های بهره را افزایش داد، یک پیشرفت نسبتا شگفت‌انگیز اتفاق افتاد. طلای نقطه‌ای ۶/۱۳درصد افزایش یافت در حالی که نقره ۴/۱ درصد YTD افزایش پیدا کرد. سه ماهه پایانی سال پس از اینکه فدرال‌رزرو بیشتر از قبل تغییر رویه داد و حتی احتمال کاهش سه نرخ بهره را در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد. افزایش طلا با احتمال کاهش شدید نرخ‌های بهره همزمان شد و بهره خزانه‌داری ۱۰ ساله از ۹۸/۴ درصد در اواسط سال کاهش یافت. گفته می‌شود، فلزات گروه پلاتین (PGM) چندان خوش‌شانس نبوده‌اند، به طوری که پلاتین نزدیک به ۷ درصد کاهش یافته و به ۷۰/۹۹۸ دلار در هر اونس رسیده است، در حالی که پالادیوم پس از سقوط نزدیک به ۳۶ درصد YTD به ۵۰/۱۱۱۶۰ دلار در هر اونس، سرنوشت بدتری را تجربه کرده است.
با شروع سال ۲۰۲۳ پیش‌بینی‌کنندگان برجسته وال‌استریت مشکلات زیادی را برای بازار سهام ایالات‌متحده پس از تبدیل شدن سال ۲۰۲۲ به یک‌سال جهش تورمی تصور کردند. در واقع، بسیاری می‌گفتند که نرخ‌های بهره بالاتر و همچنین رکود اقتصادی احتمالی، بازارهای سهام را مختل و زیان سال قبل را تشدید می‌کند. با این حال، برخی تحلیلگران مخالف با اشاره به اینکه بدبینی بیش از حد است و انعطاف‌پذیری اقتصاد آمریکا بازارها را سرپا نگه می‌دارد، مخالفت کردند، اما دنیای معدن در سال ۲۰۲۳ به همه جهات از جمله سقوط قیمت لیتیوم، سال بد برای کبالت و نیکل، تحرکات مهم معدنی چین، رکورد جدید طلا و مداخله دولت در استخراج معدن در مقیاسی که در دهه‌های گذشته دیده نشده است، کشیده شد.
وضعیت طلا
قیمت طلا در معاملات آتی نیویورک در ابتدای دسامبر به بالاترین حد خود رسید و به نظر می‌رسد از اوج خود در سال جدید فراتر برود. انجمن بازار شمش لندن (LBMA) اعلام کرد که معیار قیمت طلای لندن در آخرین حراج به بالاترین حد تاریخ ۴۰/۲۰۶۹ دلار در هر اونس تروی رسید و از رکورد قبلی ۱۵/۲۰۶۷ دلاری که در آگوست ۲۰۲۰ ثبت شده بود، فراتر رفت.
از سوی دیگر، جی‌پی‌مورگان در ماه جولای رکورد جدیدی را پیش‌بینی کرد، اما انتظار داشت که رکورد جدید در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۴ اتفاق بیفتد. این بانک در سه ماهه پایانی سال ۲۰۲۴ میانگین قیمت ۲۱۷۵ دلار در هر اونس برای شمش را در نظر گرفته است، با ریسک‌‌هایی که پیش‌بینی یک رکود خفیف در ایالات‌متحده است که احتمالا زمانی قبل از شروع کاهش فدرال‌رزرو خواهد شد.
بر این اساس حتی با صعود طلا به قله‌‌های جدید، هزینه‌‌های اکتشاف برای این فلز گرانبها کاهش یافت. طبق مطالعه‌ای که در نوامبر منتشر شد، بودجه کلی اکتشاف معدن امسال برای اولین‌بار از سال ۲۰۲۰ کاهش یافت و در ۲۲۳۵ شرکتی که بودجه را برای یافتن یا گسترش سپرده‌ها اختصاص داده بودند، ۳ درصد کاهش یافت و به ۸/۱۲ میلیارد دلار رسید.
به گفته کارشناسان سالی که قیمت طلا رکورد بی‌سابقه‌ای را ثبت می‌کند، باید خبر خوبی برای صنعت معدن و اکتشاف بدون آلیاژ باشد. به گفته کارشناسان، بازارهای فلزات و مواد معدنی در بهترین زمان‌ها بی‌ثبات هستند. سقوط قیمت نیکل، کبالت و لیتیوم در سال ۲۰۲۳ شدید بود، اما کاملا بی‌سابقه نبود. تولیدکنندگان خاکی کمیاب، ناظران فلزات گروه پلاتین، پیروان سنگ‌آهن، طلا و نقره در این مورد، بدتر از این را تجربه کرده‌اند. شرکت‌های معدنی در مسیریابی آب‌‌های متلاطم بهتر شده‌اند، اما تعطیلی اجباری یکی از بزرگ‌ترین معادن مس که در دهه‌‌های اخیر تولید می‌شود، یادآور خطرات بزرگی بود که معدن‌کاران بیش از نوسانات بازار با آن روبه‌رو هستند.
۱۲ ماه پیش، رکود اقتصادی برای ایالات‌متحده قریب‌الوقوع به نظر می‌رسید، اما کاهش قابل‌توجه ریسک رکود، یکی از عوامل موثر در ارزش طلا را کاهش داده است. علی‌رغم این، طلا در برابر چالش‌هایی مثل رکود اقتصادی جهانی، افزایش هزینه سرمایه و تنش‌های ژئوپلیتیکی به‌طور قابل‌توجهی انعطاف‌پذیر بوده است و همچنان به اثبات جذابیت خود به عنوان یک پناهگاه امن ادامه می‌دهد. بهای هر اونس طلای جهانی در ساعت ۸ و ۵ دقیقه صبح به وقت شرقی به ۲۰۷۱ دلار و ۸۰ سنت و قیمت طلای آمریکا نیز به ۲۰۷۲ دلار و ۸۰ سنت رسید.
تورم کاهش یافته است، اما ادعای پیروزی زودهنگام است. بانک‌های مرکزی برای جلوگیری از افزایش مجدد تورم، ممکن است نیاز داشته باشند که با حفظ نرخ‌های پایانی بالاتر، فعالیت‌های اقتصادی را مهار کنند. در نتیجه، فشارهای اقتصادی احتمالا در ماه‌های آینده به دلیل هزینه بالاتر سرمایه تشدید خواهد شد. محتمل‌ترین نتیجه، رکود خفیف ایالات‌متحده در نیمه اول سال ۲۰۲۴ خواهد بود و این امر می‌تواند باعث شود که فدرال‌رزرو یک‌سری کاهش متوسط نرخ بهره را تنها در نیمه دوم سال ۲۰۲۴ آغاز کند. اقتصاد جهانی در تمام سناریوهای ممکن، در سال ۲۰۲۴ با دوره‌ای از عدم اطمینان مواجه خواهد شد که جریان سرمایه را به سمت فلزات گرانبها هدایت می‌کند.
انتظار می‌رود که دلار آمریکا در نیمه اول سال ۲۰۲۴ در برابر اکثر ارزهای خارجی قوی باقی بماند، اما اگر فدرال‌رزرو شروع به کاهش نرخ بهره کند، در نهایت کاهش خواهد یافت. قیمت طلا با توجه به شرایط نرخ بهره و تقویت دلار آمریکا در سال گذشته انعطاف‌پذیر باقی ماند. تا زمانی که الگوهای مخارج مصرف‌کننده قوی هستند و کاهش متوسط نرخ‌ها پیش‌بینی می‌شود، پرواز طلا در سال ۲۰۲۴ آغاز می‌شود. بازار شاهد نوسانات و جریان خروجی قابل‌توجهی در سال ۲۰۲۳ و زمانی بود که بازده واقعی بالاتر باعث شد طلا برای جامعه سرمایه‌گذار جذابیت کمتری داشته باشد. با این حال، این تقاضای سرمایه‌گذاری ضعیف با خریدهای قابل‌توجهی از بانک‌های مرکزی جبران شد.
کاهش نرخ بهره و انتظارات برای دلار ضعیف‌تر، احتمالا سرمایه‌گذاری را احیا می‌کند. بانک‌های مرکزی حدود ۲/۱۰ میلیون اونس طلا در سال ۲۰۲۲ خریداری کردند و پیش‌بینی می‌شد که در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۳ میلیون اونس طلا خریداری کنند. وضعیت طلا در طول سال ۲۰۲۳ به عنوان یک پناهگاه امن نیز با افزایش خطرات ژئوپلیتیکی تقویت شد. حرکت‌های متلاطم در طلا می‌تواند ناشی از معاملات آتی شاخص دلار باشد که اخیرا در آستانه فصل تعطیلات طولانی به پایین‌ترین حد پنج ماهه سقوط کرده است، در حالی که داده‌های تورم ایالات‌متحده سردتر از حد انتظار از چرخش فدرال‌رزرو در اوایل سال جاری حمایت می‌کند.
کاهش تورم سالانه ایالات‌متحده مهم‌ترین شاخصی است که نشان می‌دهد سیاست پولی سخت در حال به ثمر نشستن است. براساس گزارش بیزنس، طلا با شروع هفته پایانی سال ۲۰۲۳، چشم‌انداز مثبت خود را حفظ کرد و بالاتر از منطقه مقاومت خود از ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰ دلار در هر اونس باقی ماند. از آنجایی که سال ۲۰۲۳ بالاتر از مرز ۲۰۷۰ دلار آمریکا به پایان رسید، ممکن است در هفته اول ژانویه ۲۰۲۴ شتاب بیشتری به دست آورد.
پاناما معدن غول‌پیکر مس را تعطیل کرد
در سالی که گذشت، پس از ماه‌ها اعتراض و فشار سیاسی، در پایان نوامبر، دولت پاناما دستور تعطیلی معدن «کبر پاناما شرکت فرست کوآنتوم مینرالز» را به دنبال حکمی از سوی دادگاه عالی صادر کرد که قرارداد استخراج این عملیات را خلاف قانون اساسی اعلام کرد.
براساس این گزارش، تعطیلی معدن کبر پاناما و اختلالات غیر‌منتظره عملیاتی که شرکت‌های معدن مس را مجبور به کاهش تولید کرد، شاهد حذف ناگهانی حدود ۶۰۰۰۰۰ تن عرضه مورد انتظار بود که بازار را از یک مازاد مورد انتظار بزرگ به تعادل یا حتی کسری تبدیل کرد.
قیمت لیتیوم با افزایش عرضه کاهش یافت
قیمت لیتیوم در سال ۲۰۲۳ کاهش یافت، اما پیش‌بینی‌ها برای سال آینده دور از انتظار است. تقاضای لیتیوم از خودروهای الکتریکی هنوز به سرعت در حال رشد است، اما پاسخ عرضه بازار را تحت تاثیر قرار داده است. در همین حال، بانک UBS سوییس اعلام کرد که عرضه جهانی لیتیوم در سال ۲۰۲۴ تا ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت و به بیش از ۴/۱ میلیون تن معادل کربنات لیتیوم خواهد رسید.
این بانک گفت که تولید در تولیدکنندگان برتر استرالیا و آمریکای‌لاتین به ترتیب ۲۲ و ۲۹ درصد افزایش خواهد یافت، در حالی که انتظار می‌رود تولید در آفریقا به دلیل پروژه‌های زیمبابوه دوبرابر شود. از سوی دیگر بانک UBS اعلام کرد که تولید چین نیز در دو سال آینده ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت که توسط یک پروژه بزرگ CATL در استان جیانگشی جنوبی هدایت می‌شود.
این بانک سرمایه‌گذاری انتظار دارد قیمت کربنات لیتیوم چین در سال آینده بیش از ۳۰ درصد کاهش یابد و به ۸۰۰۰۰ یوآن (۱۴۸۰۰ دلار) در هر تن در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد که به طور میانگین در حدود ۱۰۰ هزار یوآن، معادل هزینه‌های تولید در جیانگشی، بزرگ‌ترین منطقه تولیدکننده چین است.
افزایش اورانیوم
در اواخر نوامبر قیمت اورانیوم برای اولین بار در ۱۵ سال گذشته به ۸۰ دلار در هر پوند رسید که ناشی از افزایش مجدد تقاضا برای انرژی هسته‌ای و اختلال در عرضه بود. طبق گزارش انجمن جهانی هسته‌ای، عرضه جهانی کیک زرد ممکن است امسال یا سال آینده به ۱۴۵ میلیون پوند برسد، اما تقاضای سالانه در حال حاضر ۱۸۰ میلیون پوند است و گروه صنعتی انتظار دارد تا سال ۲۰۴۰ تقریبا دو برابر شود و به ۳۰۰ میلیون پوند برسد.
از سوی دیگر حدود ۶۰ نیروگاه هسته‌ای در سطح جهان در دست ساخت بوده و تعداد بیشتری نیز برنامه‌ریزی شده است. کشورهایی مانند آلمان و ژاپن که به فکر حذف تدریجی آنها بودند، مسیر خود را معکوس کردند.
نیکل بزرگ‌ترین بازنده فلزات سال
در ماه آوریل، شرکت Harita Nickel اندونزی، ۱۰ تریلیون روپیه (۶۷۲ میلیون دلار) در بزرگ‌ترین عرضه عمومی اولیه اندونزی در سال به دست آورد. عرضه اولیه سهام این شرکت به سرعت برای سرمایه‌گذاران بد شد، زیرا قیمت این فلز وارد یک کاهش مداوم و طولانی شد. نکته قابل تامل این است که نیکل بدترین عملکرد را در میان فلزات اساسی دارد و پس از شروع معاملات در سال ۲۰۲۳ با قیمت بالای ۳۰۰۰۰ دلار در تن، ارزش آن تقریبا به نصف کاهش یافت.
طبق این گزارش، پالادیوم همچنین سال سختی را پشت سر گذاشت و در سال ۲۰۲۳ بیش از یک‌سوم کاهش یافت، علی‌رغم اینکه شارژ دیرهنگام از پایین‌ترین سطح چند ساله در ابتدای دسامبر به ثبت رسید. پالادیوم آخرین بار با قیمت ۱۱۵۰ دلار در هر اونس معامله شد. معاملات آتی سه ماهه COMEX مس، LME مس و قلع همگی در سال جاری افزایش اندکی داشته‌اند. با این حال، قیمت سایر فلزات اساسی کلیدی از جمله آلومینیوم، نیکل، روی و سرب همگی کاهش یافته است.
فلزات کلیدی باتری یک‌سال فرصت داشته‌اند که فراموش شوند. قیمت کربنات لیتیوم پس از رسیدن به بالاترین حد خود یعنی نزدیک به ۶۰۰۰۰۰ یوآن (۸۴۰۱۵ دلار) در هر تن در نوامبر ۲۰۲۲، عمدتا به دلیل مازاد عرضه جهانی به ۹۷۵۰۰ یوآن (۱۳۶۵۰ دلار) در هر تن سقوط کرد. سقوط قیمت لیتیوم به حدی تکان‌دهنده بود که یک تحلیلگر وال‌استریت پیش‌بینی کرد که بازارها ممکن است در جهت مخالف حرکت کنند و اوایل سال ۲۰۲۵ را با کمبود لیتیوم آغاز کنند.
همین امر در مورد یکی دیگر از فلزات حیاتی باتری، نیکل، صدق می‌کند که قیمت‌ها تقریبا به نصف کاهش یافته است، به لطف عرضه پیشی گرفته از تقاضا. گروه بین‌المللی مطالعات نیکل (INSG) گزارش داده است که بازار نیکل با مازاد عرضه-تقاضای ۲۳۹۰۰۰ تنی مواجه است که بزرگ‌ترین مازاد حداقل در یک دهه اخیر است. این بسیار بالاتر از آخرین پیش‌بینی این گروه است که در آن پیش‌بینی کرده بود مازاد تولید در سال جاری به ۱۷۱۰۰۰ تن برسد.